
Dîkê Sîs
Apê Elí mîrovekî nav û deng bû, hezkarê wî gelek bûn, lê ez ne bêjim dijmin dijdarê wî jî gelek bûn. Li derva ew weku xêrxwez û xazehez dihat naskirin, wî heywana, dar û bera, axê, av û avdanê gelek hezdikir. Apê Elî di şanzde saĺîya xweda hatibû zewicandin, wî Besê, Besê jî wî hezkirî bû, heft zarokên wan bibûn; çar qîz û sê kwir.
Apê Elî li derva bona cîranan, bona heval û hogiran, bona rêwî û bêkesan gelek rind bu, li wê heremê kêm ķes hebûn kû nanê wan nexwarîbûn!
Besê kû vêra Mirunî dihat gotin ji gundê Mirûnê bû, ew di nava salanda di destên Elîda ketibû ax û zarê, hêrsa Elî zu radibû, dema bizinên serê wi belav dibûn, ew sîhgiran diket û deng bilind dibû, çan betanekî rêş bikeve ser çavên wî, wî tu tiştek nedidît. Di wextên wûsada wî him Mirûnî diqûta û him jî li zarokên xwe dixist, dura poşman dibû, lê poşmanîya wî pere nedikir, sayê carê Mirûnîyê qwitana xwe dixwar û zarok qirfanîyê diçûn, çend rojan bêdengîyek diket nava mala wan, dura hedî hedî jîyanek nû destpêdikir. Di her şerîda Mirûnîyê bona Elî nifirên mezin dikirin, berkû cîgera wê disûjîya, wê digot:
Elî, Xadê rûyê te rêş bike, tu destên xwe bavê çi û tu çi hezbikî ew wekû rijî û qetranê reş be, roja te ne roj, şeva te ne şev be, tu negehîjî dortira rojê!
Erê Mirunîyê destên xwe vedikirin, berê xwe dida rojê û ew nifirana bona Elîyê zorba bang dikirin!
Li paş her şerî Apê Elî li ber çavên Mirûnîyê wekû marekî rêş dîyardikir, poşmanî, bergerín û sergerîna Apê Elî heta çend rojan pere nedikir, dura Mirûnîyê her tişt bîrdikir û Apê Elîra nûva aşdibû, çibikira, lê Elî bavê zarokên wê bû û ne tenê xirabî rindî û qencîya wî jî gelek hebû.
Dîkekî Apê Elî hebû, dîkê sîs, Apê Elî zef hejî vî dîkî dikir, rastî dîk jî dîk bû, bi alîyê girîyê va ew du katî dîkên din bû, ew wekû berfa sipî sîs bû, di derdora wî da tu dîkekî din nedikarîya nêziki mirîşkan be, wî li wan dida, hildiperikîya ew didan ber qûtan, xwîn û xezal li ser wan dixist, hemû varik û mirîşk yê vî dîkî bûn, bixwezin an nexwezin wî ew digirtin bin xwe û wanda fis dikir, her roj di wexta berbangêda Apê Elî derê kozê vedikir, nezîka deh kûlekan dîk û mirîşkên xwe dinêrî, her car zêdetirîn dîke sîs bala wî dikişand û ew bi wî gelek kefxweş û bextîyar dibû, xurtî û serbilindîya dîke sîs xoşa wî diçû, rojekê dîke sîs li ber çavên wî derketîbû ser pişta varikekê, varika belengaz melis bibû û nezîka deh kûlêkan li erdê ranebibû, dîkê sîs him mezin bû him jî giran, lê dengê wî jî deng bû, dama dixwend; dengê wî heta wî alî çêm diçû û gundîyên wî alî çem bi dengê wî şîyar dibûn. Ji ber van taybetmendîyan Apê Elî wekû rûnîya çavên xwe xûdanîya dîke sîs dikir, bo wî hemû mirîşk, varık û dîkên din alîkî, dîkê sîs alîkî bû!
Rojekî rojan, dema ava çem kem bibû Temoyê Kirîv derket hat, bi hatina Temo him Mirûnî, him Apê Elî him jî zarok gelek kêfxweş bûn. Temoyê Kirîv him henekbaz bû him jî dengbêj, dema ew dihat şen û şahî diket nava mala Mirûnîyê, Temo him kirîv bû, him jî wekû kwirê malê bû. Gelek wext bû kû çem mecal nedabû Temo derbazî vî alî be.
Dema li ser hatina Temora çend roj derbaz bûn, Temo ji Besê pirsî û got:
Xaltîya Besê karekî te, daxwezîyek te heye, ezê bînim cîh?
Xaltîya Mirûnî hinekî sekînî û got:
Temo eger tu dikarî dasê bigir here gûrzek sinc berhevke û bîne, emê bi hevra rojingê pabikin, rojinga me kerr bûye rind dû nakşîne, ewe çend salin derbaz bûn, me rojing pak nekir, wusa bûye tenîya salan ketîye serhev û kerme girtîye, car caran kermeyên tenîyê difilitin û tên xwar, eger devê mencalê girtî nebe, dikeve nava xwerinê, min çend cara xwerin li ser êgir girt û rijand, heta naha wexta Apê te nebû kû rojingê pabike!
Temo got:
Xaltîya Mirûnî em dikarin bi hevra rojingê pabikin, lê ez naha gûrzek sinc ku bînim, gundê me rojingan bi dîkan padikin.
Mirûnîyê got:
Temo na hêşên te serê tene an tu henekê xwe bi minra dikî, ma rojing çawa bi dîk bête pakirin?
Temo got:
Dema me xwest rojingê pabikin, em dîkekî xûrt û gir digirin û derdikevin ser xênî, yek li jêr di nava malê li ber devê rojingê dimîne, yê ser pişta xênî dîk di rojingêda berdide jêrê, dema dîk jorda tê berdan, perên xwe vedişîne û hildipejike, virda û weda pejikên xwe dave, dîk sê caran li jor di rojingêda tê berdan, dema peyhev dîk sê caran dî rojingeda tê berdan, rojing padibe, wekû roja ewil padibe, di rojingêda ne kermeyën tenîyê nejî tenî bi xwe dimîne!
Xaltîya Mirûnî fikirî û gotinên Temo ketin serê we, Temoyê belengaz gûrzek sinc naha ji ku bîne?
Mîrûnîyê pirsî:
Temo naha em dîkekî çawa bigirin!
Temo got:
Xaltîya Besê tora masîyan bide min, hinek qût bike tûrê xwe û cû, cû, cû…. bike mirîşkan bikşîne odeyekê ez dîkê herî gir bigirim û herim ser xênî, tu jêr li ber devê rojingê bisekin dema min dîk li jor rojingêda berda tu wî jêr bigir, bermede ku ew bifilite biçe!
Mirûnîye uskirek qût anî û cûûcû kir, hemû varik, dîk û mirîşk li hev kom bûn hatin, Temo di paş wanda derî girt û hûnerik mezin tora masîyan avit ser wan, dîkê sîs, çend varik û mirîşkek di bin torêda man, Temo xwe avit ser dîkê sîs û ew girt, Besê got:
Temo dîkekî din bigir, va dîkê Elî ye, tiştek bê serê vî dîka, Elî min bikûje, kirîvatî jî biçe penc pera!
Temo got:
Xaltî berpirsîyarî li ser min, bi kembûna çend pert û pûrtan tu car dîkek nemirîye!
Temo dîkê sîs girt û zu çu ser xênî, Besê jêr ma, wî dîk sê caran di rojingêda berda jêr. Dîkê sîs her car perê xwe veşandin, kir pirpir û can xiraşe hat jêr, hawar û kîkûkî kirina wî ezman qwin kirin, Xadê kiribû Elî û zarok vê rojê dûr çûbûn. Cara dawîyêda dîkê sîs, serî heta binî reşotan hate jêrê, ew reşbibû bibû baxa sêlê, dema dora sisîya dîk di rojingêda hate jêr, Besê xwest wî bigire bide ber çira avê û bişoy! Lê dîk hilperikîya, ji destên Besê filitîya û bazda çû der.
Besê cûcû kir, çikir nekir dîkê sîs şûnda nehat, mırîşkên din zu hatin derdora Besê carek din kom bûn, lê dîkê sîs carek din nehat, durva dîkê sîs; reş wekû qartîpozê şevê dîyar dikir.
Besê Temora got:
Temo eger Elî dîke xwe vî halîda bibînî min jî bikûjî te jî, dema Elî û zarok hatin dengê xwe dermexîn, qala pakirna rojingê meke, Xadê kir zarokan nedî!
Elî vê rojê ji zevîyê dereng hate mal, Dîkê Elî heta derengîya evarê şunda nehat û neket nava kozê. Besê heta şevê derê kozê negirt, berkû dîkê Elî şûnda be.
Dema tam tarî bû dîkê reşotan zivirî hat keti nava kozê. Besê bîhnek kûr girt, we şevê xew neket çavên Besê, destê sibê Besê, bi bê xewîyê nîvxayîzî çû.
Apê Elî wekû her rojê zu rabû ser pîyan, çû derê kozê vekir, hemû mirîşk dîk û varìk li peyhev ji kozê derketin, Elî hevîya dîkê xwe bû, lê dîkê sîs derneket, dîkekî gir yên din derket, rengê wî dîkî wekû baxa selê reşbû, dikê gir weku qerên Çîyayê Rêşko dibirîqîya, revaçûn revaçûna dîkê wî bû, lê dîk sîs nebû, Elî dîkê xwe di ling û tiltilda naskir, lê rengê dîkê wî gorî bû, temamîya pert û pûrtên dîke wî reş bibûn, weku tenîyê reş bibûn. Elî pozxîn ket û nava heyîrîyêda ma!
Rahmanên tûre bi tûr hatìn serê wî û çûn, xwe bi xwera got:
Nifira Mirûnîyê dîkê min girt û daxwezîya wê cîh hat, dîkê min reş bû, naha dora min te!

Roj teze hildihat, Elî berê xwe da rojê, destên xwe vekirin û got:
Ya Heq, tuî kû tu, min bibexşîn, min heta îro neheqîyên mezin kirin, min Besê qûta, min zarok qûtan, dema hers dihatim dîn dibûm, min nedizanîya ez çi dikim, min bibexşîn, min bona xatirê Besê û zarokên min bibexşin, edî tu car destên min bo wan ranabe, edî tu car dengê min dijî wan bilind nabe, ezê hemû daxwezîyên Besê cîh bînim û tu car kêşayekê bo wan dernexînim!
Wê rojê şunda Elîyek çu, Elîyekî din hat, bi gorína Elî, Besê jî ma nava heyîrîyêda, kefa zarokan her roj xweştir bû, çend rojên din şunda Kirîv Temo derbazî wî alî çem bû û ew kefsaz zivirî mala xwe.
Dengê girtina nifira Mirûnîyê zu belav bû, edî ne tenê malxoyê wê Elî, cîranên wê jî li ber wê bejna xwe ditewandin.
Ji bo wan Besê edî jinek nûranî bû!
Wê rojê şunda Besê û malbenda wê jîyana xwe di nava aşitî û aramîyêda borandin, bawerkin Mirûnî pişta Elî jî sîyarbûya, Elî dengê xwe dernexistîbûya, lê Mirûnîyê tu car tiştekî wusa nekir, ew xatûnek rahman pak bû!
Ji Tûrê Çîrokan
Nivîs
- Sebra Derdê Bindestan: Feqîyê Teyran
- Xaltî – Ûrartû: “Efendiyên Welatê Jor”
- Keledoşa Herî Xweş
- Mîr, Wezîr û Cotkar
- Sone Ji Matilde re
- Klama Dilê Zara
- Xezeba Qertewînê
- Du Qaqilbazan per weşandin
- Di Çanda Kurdî de Rûpelek Nû: Operaya Mem û Zîn
- Festîvala Fîlman a Stenbolê Qedîya
- Xwekuştineke Qedîfeyî: Îran Xanim
- Pînokyo
- Şeklemên Eydê
- Ji Sopranoya Kurd “Hoy Nergiz”
- Çarşema Sor: Rêzgirtina Hêza Xweda
- Yezdanên Mezopotamyayê
- Pirtûkxaneya Sêwî
- Bihar Mêvan e
- Govend
- Yılmaz Güney li Stenbolê Hat Bîranîn
- KEÇA KUMSOR
- Bajar
- Xelatên Oscara 95. Gihîştin Xwedîyê Xwe
- Bi Kurdî Pirtûkên Dijîtal Amade Dibin
- 41 Destanên Kurdî
- Şîroveyek Li Ser Felsefeya Friedrich W. Nietzsche
- Kurd û Dengbêjî
- Çîroka Derew û Rastîyê
- BA
- Deq: Vegotin û Berxwedana Jinan
- Seyadê Şamê: Alîyek Rihê Zulfînazê
- 100 Fîlmên Herî Serketî
- Kilamên Ser Kulava: Rastî û Şaşîyên Dengbêja
- Serxwebûna Mirîşkan
- Gotinên Pêşiyan
- Şivanê Piçûk
- Rabe
- Keremê Kor
- Hesreta Mîrat Mayî
- Zîl/ Zîlan û Zelanî kî ne?
- Girtî
- Rûyek Bedew ya Cîhanê: Amira Casar
- Dengbêj û Hunermend
- Navdarên Seregolê
- Teyrê Sîmûrg
- Evîna Bextewar Tune ye
- Ber Delavê Jibîrbûnê de Şaîrek: Cerdoyê Esed
- Di Sempozyûma Kurd Kavê de Ziman û Zext
- Toza Keleska Eliko
- Dîwana Dengbêjan û Govend
- Hevparîyên Kelamên Qedîm
- Baran Li Moskovayê
- Şûrê Destê Hesen û Koma Wetan
- Şêx Evdirehmanê Axtepî
- Şer û Jin
- Zerîyê
- Hîle
- Evdilmecît
- Kilam û Evîn
- Bazirganê Venedîkê
- Agirî
- Siwar Hatin Ji Zozanan
- Ka Em Bavên Ber Aqil
- Nivîs Mîna Vejînê: Mehmet Uzun
- Operayek Tenê
- Li Moskovê Festîvala Fîlmên Kurdî
- Bûkê Tune Zar Ziman,
- Dîlbera Qeşeng
- Poşmanîya Çivîkek
- Keremê Seyad Koça Dawî Kir
- “Banga Jîyanê”: Lamara Mîrangî
- Ez Şa Me
- Lêgerîn
- Bextîyar û Bêbext
- Mersîyeya Teyrekî
- Ey Dîlberê
- Dengbêja Gelêrî Fatima Îsa
- Çîyayê Şengalê
- Destpêk
- Metê Kê ye?
- Seîdê Îbo
- Zivistan e
- Behlûlê Dîn
- Nêrîna Melayê Cizîrî Li Wehdetu’l-Wicûd
- Çend Şîrovekirin
- Kê Zane
- Gozel
- Tacê Serê Zivistanê
- Di Kîjan Demsalê de Miribûm
- Berîya Dorpêçîya Teknolojîyê Leyîstikin Zarokan
- Hîsên Ji Berfê Tên û Dîmenên Serhedê
- Hunermenda Pirreng: Tara Mamedova
- Çîroka Kilama “Dunyayê”
- Derhêner a Fransî: Dinya ji Kurda re deyndar e.
- Qotikên Cixarê
- Di Şikefta Kulê de Du Evîndar
- Prometheûsa Rojhilatê: Kawa
- Kincên Jinan
- Dayîka Kemanê
- Şahbanûya Bêtac û Bêtext: Eyşe Şan
- Xezala Mendol Axa û Sosyolojîya Eşîrtîyê
- Xwarin û Xurek
- Serpêhatîyên Stranên Kurdî
- 10 Wênesaz 10 Tablo
- Ez Çermesorikim û Tênagîhim
- Şahbanûya Kurda Jinemîra Balerîna: Leyla Bedirxan
- Edebîyat Bi Kurdî Xweş e
- XWERA KÊFKIR YÊ QÊRÎ
- Nuroyê Meter
- Xeyal Bê Sînor in
- Bilûra Min
- Evîna Te Ez Bernedam
- Ax Ax Zaroktîya min
- Bi Şanazî Li Dinyayê Dinhêrim
- Tava Rojê Rûye min da
- Zîndan sar e
- Mamed Axa û Bekir Beg
- Şivan û Ruvî
- Kêzika Tebaxê û Mûristang
- Mîha Kulek
- Dîkê Sîs
- Çîroka Barçêmkê û Silêman pêxember
- Xalis Beg di Çapamenîya Tirkan de
- Xatirxwazî
- Chris Kutschera Çû Ser Dilovanîyê
- Çavnérîyek
- Ahmedê Xanî
- Dengé Te Té
- Di Sirén Hevokan de Mamostayek
- Berf Dibare Ser Bavekî
- Birayên Me yên Jîyanê: Êzdî
- Bibe Dengé Kemanek
- Şivanê Kurmanca
- Ey Hemrazé
- Zimané Çavan
- Xalis Beg Di Kovara Kürt Tarihi De
- Girava Tamara, Dêra Ermenîya
- Kurdên Penaber û „Jîyana Bextewar“
- Kela Wanê
- Paytexta Sedsala Antîk: Acropolis
- Li Hember Bayê
- Qehremané te bûma
- Hikmeta Jîyané, Agir û Evîna Heyînî yé
- Gola Mêra
- Mixtarek Kal, Bédengîyek Piçûk
- Wêneyek
- Serhonazê Kal
- YİBO
- Rastîya Evdalê Zeynikê, Şaşîya Mehmed Uzun
- Şakiro û Têkilîya Bi Reso re
- Di Hucrek de
- Mem û Zîn
- Sîyabend û Xecê
- Hafizayek Kurda: Pirtûkxaneya Medya
- Kendal, Însan û Ziman
- Gîhadirûn
- Cigerxwîn: Kêye Ew
- Sal Hatin Mîna Gava
- Hêvî û Heval: Yilmaz Guney
- Qaçax
- Nobedarê Nûjen: Celîlê Celîl
- Bîstek Ji Zivistanê
- Ezîza Dilê Guhdaran: Eznîva Reşîd
- Xweşmêrê Kurmancîya Şirîn: Keremê Anqosî
- Di Anabasis de Şerê Hellen û Kardûkhîyan
- Marlon Brando, Oscar û Çermesorik
- Kosegerî
- Qelema Kilama: Ahmet Aras
- Keskesora Rengê Me: Aslîka Qadir
- Qehremanê Min Tu yî
- Alayên Hemîdîye û Elmecîd Beg – II
- Alayên Hemîdîye û Elmecîd Beg – I
- Dîroka Muzîka Kurda
- Nûbihar û Antolojîya Dengbêjan
- Aforîzmayên Ahmedê Xanî
- Koçer Îsal Dereng Tên
- Bi Kurtasî Elêonore FOURNIAU
- 11 Xelat 11 Roman
- Arşîva Radyoya Rewanê Berhev Dibe
- Bi Taybetîyên Xwe ve Destana Gilgamêş
- Kurdekî Sembola Zîrekî, Wêrektî û Tekoşînê: Xalis Öztürk
- Mîrê Kurmancîyê: Celadet Elî Bedirxan
- Fîlozofa Bêmiraz: Hypatia
- Bi Hûr û Girên Xwe ve Zarê
- 27 Mayis û Sirgûna Elîbêşan
- Klamên li ser Seregolê
- Destana Hêza Eşqê û Berxwedana Nefsê: Zembîlfiroş
- ŞAKIRO GULA BER CEFAYÊ