Seregol
Ez ji Serheda jorîn im. Heya fermana sala 1918an li vê deverê Êzdî jiyane. Çûyîna wan bi kul û derd e, gellek çîrok li dû xwe hîştine. Di bîra civakê de û di pirtukên Erebê Şemo, Heciyê Cindî û Wezîrê Eşo de behsa eş û janên wan salan tê kirin. Gundê me li ser riya şanzdeh gundên Êzdiyên herêma Dîgorê ye. Êzdiyên cîranên me, di sala 1918an de ne di vê riyê re di riyên çil û çiyan re derbasî alî Sovyetê bûne û cardin jî venegeriyane ser hîmên xwe. Zêde
Zîl/ Zîlan û Zelanî kî ne?
Wek ku tê zanîn êl û eşîrên Kurdan, di dîroka Kurdistanê da ciyekî girîng digrin. Ji ber vê yekê, dîroka Kurdistanê ji pêkhateya sosyolojîya eşîrên Kurdan nayê veqatandin û nayê çûda kirin. Gava meriv ku li ser êl-eşîrên Kurdan gotar nivîsand, pêwîstiya me bi agahiyên rast û cidî yên dîrokî heye. Herwiha ev demeke hinek kes li ser navên êl-eşîran malper vekirine, lê gava ku meriv li nivîsarên van malperan dinhêre, mîna ku wê ji nûh va êl-eşîran avabikin.? Grafîk û gotarên ku di van malperan da têne weşandin, ji rastîya çavkanîyên dîrokî dûr in… Zêde
Amîr Casar keça Kurdek û stranbêjek Rûs e. Ew li Îngilîstanê jidayîk bûye lê li Îrlandayê medin dibe. Di ciwantîya xwe de ji hêla Helmut Newton ku fotografgirek navdarê Alman e ve tê dîtin û ber bi Parîsê diçe. Li Parîsê ji bo Chanel û ji Jean Paul Gaultîer wek model dixebite. Zêde
Mîtolojîya Sîmûrg û Rêwîtîya Berbixwe
Teyrê SîmûrgMîtolojîy Kurda hevparê mîtolojîyên gelê dine ku li ernîgara Kurda de jîyane ye. Ji ber ku Kurd ji xelqek Îranî ne, bi xelqên Îranî yên din re xwedîyê destan û çîrokên hevşêwe ne. Sîmûrg yek ji wan e û di mîtolojîya Persîyan û hin mîtolojîyên Îranî yên din de wek Zumrûdê Anka binav dibe. Di mîtolojîya Misirîyan de wek Fenîks tê zanîn. Zêde
Ber Delavê Jibîrbûnê de Şaîrek: Cerdoyê Esed
Şaîrek ku Girêdayî hêjayijên folklorîk, hezkirîyê xweza û zaroka, werger û şanoger e Cerdoyê Esed.
Navê xwe yê fermî Cerdoyê Esed Ozmanyan e. Malbata wî ji eşîra Sîpkîyên Êzdî ne ku ji şertên xirab û salên tevlihev yên tevkujîya Şerê Yekemîn ya Cîhanê filitîne ye. Di arşîvên Osmanîyan de, di gelek qeydan de xûyaye ku ev eşîr ji Şengalê koç kirine hatine bi piranî li Agirî, Qers, Îdir, Erzirom, Mûş û Wanê cîwar bûne. Zêde
Di Sempozyûma Kurd Kavê de Ziman û Zext
Weqfa Lêkolînî û Çandî ya Kurdî, 14ê Gulana 2022an de, roja Şemîyê li Stenbolê di Hotela Legacy Ottoman de sempozyûmek lidarxist. Mijara sempozyûmê “Mafên Ziman û Zordestîyên Li Ser Zimanê Kurdî” bû. Sempozyûm bi moderatorîya Mehmet Celal Baykara ve sazbû. Prof.Dr. Azîz Yaĝan, Prof. Dr. Salih Akin, Doç.Dr.Būlent Küçük û Doç Dr.Burhanettin Kaya peyvdar û beşdarvanên sempozyûmê bûn. Zêde
Toza Keleska Eliko
Di van tim çalakî, xebat û lebat, hema bêje di her faalîyetên Elîko de hevparî û hevaltîya hevjîna wî Gurco jî hebû. Gurco jinek bedew, bilind, têr û rijî û bi heybet bû. Weke çîya li cem mêrê xwe disekinî, di her karê wî de alîyê wî dikir. Jixwe niha jî ku keleska Elîko tê ber çavê min ez ne tenê Elîko, her carî û daîmî Gurco jî li cem dibînim. Gurco figûrek sereke ya ser textê kêleka Elîko bû. Zêde
Dîwana Dengbêjan û Govend
Di 6ê Gulanê de li Stenbolê di Navenda Çandê ya Bariş Manço de bi organîzasyona SEYMEyê dîwanek ji denhbêjan saz bû. Di dîwanê de dengbêjên baş yên wek Sebrî Agirî, Mehemedê Beyro, Mehemedê Serhedî, Dengbêj Xalîde û Evîn Sindî cîh hildan. Zêde
Fîlozofên ku xwestine têbigîhin, bêguman xwedîyê gelek pirsan bûne. Mijarên wek zanîn, ol, sîyaset û sazûman her pirsgirek bûne di aqilên wan de. Pîvanên li ser etîk, estetîk, problema hebûn û tunebûnê, bi qudret û quweta xwe ve Xweda û gerdun di şik û gumanên aqilan de her daîm cîhê xwe girtine. Zêde
Em çend xortên ji zanîngehê me banda Koma Wetan kifş kiribû û em kûda biçûna me bi xwe re dibir, digerand. Me di lokala, li cafeterya û restoranta de vedikir, pêşkeş dikir. Gelek guhdar tênedigihîştin ku bi Kurdîye lê me bi şanazî dida zanîn û me pê xwe qure dikir. Zêde
ŞÊX EVDİREHMANÊ AXTEPÎ “ 1850 – 1910 „
Hozanyar, stêrnas û alimekî kurd yê sedsala 19an bû . Di sala 1850an de li gundê Axtepeyê hatiye dinyayê. Axtepe gundekî navçeya Çinara Amedê ye. Gund bi qasî 20 km dûrî Bismilê ye. Şêx Evdirehmanê Axtepî kurê Şêx Hesenî Nûranî ye. Bavê wî li cem Mele Xelîlê Sêrtî dersa xwe yê xwendegehê temam kirîye û ji alimê Bazîdê Şêx Salihê Zipikî îcaze wergirtîye
Şer û Jin
Di sala 1990î de, êvarek payîzek dereng de li Zanîngeha Stenbolê pêşbazîya tîmên folklorê saz bibû. Di wê pişbazîyê de tîmên folklorê, mînakên leyîstokên folklorîk yên heremên Tirkîyeyê pêşkeş dikirin. Ew sal di wê pêşbazîyê de ez rastî zagonek çanda me hatim. Zêde
Di çevkanîyên qedîm de behs dibe, dibê du derîyê dilê însan heye: Ya yekemîn, derîyê ber rêya Yezdan e. Tenê ji Yezdan re vedibe û jixwe ji bo Wê ye. Derîyê kê ji Yezdan re vebe ew cinnetî ye û meqbûl û bimbarekê Xwedê ye. Gunekar ti car nagihîjine wê derîyê û tenê agirê wan gurr dibe. “Şewat ji bo wan e!” Zêde
Berhemeke din a giranbuha ya William Shakespeare li wêjeya Kurdî hat zêdekirin. ‘Bazirganê Venedîkê’ jî êdî bi Kurdî ye.
‘Bazirganê Venedîkê’ ya helbestvan, şanoger û nivîskarê mezin ê Îngîlîz William Shakespeare bo Kurdî hat wergerandin. Zêde
Wêjeya Kurdî ya nivîskî bi dîwanên helbest û qasîdeyan ve tijî ye. Elî Herîrî, Melayê Cizîrî, Feqîyê Teyran, Melayê Batê, Ahmedê Xanî, Şerefxanê Hekarî û Cîgerxwîn serekeyên pêşketî yên wêjeya Kurdî ne. Zêde
Yekemîn Festîvala Fîlmên Kurdî ya Moskovê ji 21 ta 25 Tîrmehê birêve biçe. Wezareta Kulturê ya Rûsyayê lîsteya festîvalên fîlmên navneteweyî ji bo sala 2021 pesend kiriye û tê de Festîvala Fîlmên Kurdî ya Moskovê (Moskow Kurdish Fîlm Fesival) jî cih digre. Yekemîn Festîvala Fîlmên Kurdî ya Moskovê ji aliya Berfîn Design Groupê ve tê rêkxîstin. Zêde
Rewşenbîrê bi navûdeng Keremê Seyad di 83 salıya xwe de li paytexta Ermenîstanê, li Êrîvanê koça dawî kir. Zêde
Lamara Mîrangî, di sala 2005an de dest bi sêwirandina tabloyan dike. Di destpêkê de forma akvarêlê bikartîne. Lê wê demê giranîke mezin nade wî karî û ti caran nafikire, wekî ew kar wê bibe beşekî jîyana wê yê giring. Di sala 2015an de, dest pê kirîye bi rengên rûnî tabloyan bikşîne. Gava berhemên wê ji mîrovan re şabûnê tînin, ew yek ji wê re dibe helan û hayraz, daxweza sêwirandinê bala wê mezin dike. Zêde
Kê vê pirtukê bixune û li seregolê zartî û xortanîya xwe derbaskiribe, dizane ev pituk behsa çi dike. Wek ku nivîskar jî dide ber çavan, jîyana seregole ya sosyalî, çandî, aborî jîyaneke Kurmancan e. Dema ku ev pirtuk gihîşte destên min, hemi heval û nasên ku min 33 salin nedîtine yek û yek hatin bîra min û kentin berçavên min. Eger ku mîrov li wandera li ziwistan, bahar û havîna wn deran difikire, mirov pir xemgin dibe, mirov hizdike ku carekî disa van kesan û van deran bi çavên xwe bibîne. zêde
Ahmedê Xanî
Xweşmêrê Kurmancîya Şirîn:
Keremê Anqosî
Hevpeyvîn - Celîlê CELÎL (I)
Hevpeyvîn - Celîlê CELÎL (II)
Arşîva Radyoya Rewanê
Payîza Şahé Dengbéja
Hîsên Ji Berfê Tên û Dîmenên Serhedê
Berîya Dorpêçîya Teknolojîyê Leyîstikin Zarokan
Nêrîna Melayê Cizîrî Li Wehdetu'l - Wicûd
